Het Groene Kruispunt is één van de laatste projecten uit het Integrale Inrichtingsplan Veluwerandmeren (IIVR, 2001). Het doel is een meer natuurlijke inrichting van het gebied tussen Strand Horst (Ermelo) en Strand Nulde (Putten) én tussen de A28 en de dijk van Flevoland. Het natuurinrichtingsplan is met de realisatie van twee onderwaterbossen voor de kust van Ermelo en Putten eind 2023 afgerond.

Hiermee is het Natuurnetwerk Nederland zowel in de breedte- (Veluwe – Horsterwold) als in de lengterichting van de Veluwerandmeren versterkt; vandaar de naam Groene Kruispunt. Daarnaast is het Groene Kruispunt een belangrijk onderdeel van de gebiedsontwikkeling ‘Veluwe aan Zee’ van Leisurelands. 

De doelsoorten van het Groene Kruispunt– de diersoorten waarop natuurbeleid gericht is - zijn de Grote Karekiet, Roerdomp, ringslang, otter en snoek. Het doel van het Natuurnetwerk Nederland is de biodiversiteit in Nederland ten minste te stabiliseren, en dus verdere achteruitgang tegen te gaan. 

Het inrichtingsplan voor het Gelderse deel van het Groene Kruispunt is een actualisering van de oorspronkelijke natuurversterkingsopgave uit het Integraal Inrichtingsplan Veluwerandmeren (IIVR) uit 2001 en dient naast het oorspronkelijke doel nu ook doelen uit het Beheerplan Natura2000 en het bestemmingsplan Strand Horst. 

Een Flevolands en Gelders deel

Het plan voor het Groene Kruispunt omvatte een Gelders en een Flevolands deel.

Flevolandse deel in 2010 afgerond
Het Flevolandse deel is in 2010 gerealiseerd met de aanleg van twee natuureilandjes in het Nuldernauw, ‘Otter’ en ‘Hinde’. De twee eilanden vormen voor kleine diersoorten een natuurlijke verbindingszone (een soort ‘stapstenen’) in het water tussen Flevoland en Gelderland.

Gelderse deel eind 2023 afgerond

Na de officiële start op 7 oktober 2021 is aannemer Smink voortvarend aan de slag gegaan. 

Vogelkijkhut geplaatst

Op 8 december 2021 is de vogelkijkhut geplaatst en zijn aansluitend de wilgenschermen langs het pad naar de hut gevlochten.

In 2020 trok Rijkswaterstaat (RWS) met instemming van de projectgroep de aanleg van de twee onderwaterbossen naar zich toe, als onderdeel van een groter project waarin doelstellingen uit de Kader Richtlijn Water worden gerealiseerd.

Medio 2022 liet RWS aan Coöperatie Gastvrije Randmeren weten af te zien van aanleg van de beide onderwaterbossen omdat er, hoewel er ecologische kansen zijn, bij nader inzien geen KRW-doelen mee worden gediend. Daarvoor geldt volgens RWS minimaal een waterdiepte van 2 meter en die wordt ter plaatse niet bereikt.

Ingenieursbureau MUG heeft in opdracht van Coöperatie Gastvrije Randmeren de aanleg van de beide onderwaterbossen op zich genomen. MUG werkte hierin nauw samen met bureau Waardenburg dat het schetsontwerp inrichtingsplan heeft opgesteld en door hun betrokkenheid bij het bestemmingsplan Strand Horst het Groene Kruispunt goed kent.

De onderwaterbossen hebben als doel om de biodiversiteit en daarmee de natuurwaarden te verhogen.

Er zijn 26 bomen en takken onder water aangebracht en verankerd, waarbij een enkele tak boven het water uitsteekt. 

De onderwaterbossen liggen in een met palen afgeschermd vogelrustgebied dat absoluut niet bevaren mag worden, zowel in het belang van de natuurwaarden als voor de veiligheid van de waterrecreant. Dit is met bebording op de palen aangegeven. De gemeente Ermelo en de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de rust in dit gebied.

Om de doelstellingen te behalen is ook het beheer en onderhoud van het Groene Kruispunt van cruciaal belang. Hierover zijn goede afspraken gemaakt. Leisurelands verzorgt het beheer en onderhoud op het land en de gemeenten Putten en Ermelo het rust- en foerageergebied op het water van het Groene Kruispunt. 

Hoe is het gebied ingericht?

Tussen Horst en Nulde is een rietmoeras aangelegd dat op land zal overgaan in vochtige en droge bosschages en vochtig Hooiland en kruidenrijk grasland en aansluit op de bestaande rietoever. Zowel grote karekiet als roerdomp zijn afhankelijk van in het water groeiend riet, de roerdomp met name van waterriet en de grote karekiet van stromingsriet.

Door de juiste omstandigheden te creëren zal dit riet hier kunnen groeien en ontstaat een leefgebied voor de eerder genoemde doelsoorten Roerdomp en de Grote Karekiet, otter en ringslag en tegelijkertijd ook voor vissen, amfibieën, insecten en vele plantensoorten.

Daarnaast wordt begin 2023 een deel van het Nuldernauw afgeschermd  als rustgebied voor watervogels en er wordt met boomstammen en takken een onderwaterbos aangelegd. Een onderwaterbos vormt een gunstige leefomgeving voor schelpdieren en macrofauna (kleine ongewervelde dieren).

De voedselsituatie voor watervogels zal door het onderwaterbos verbeteren. Door de aantrekkende werking van het rietmoeras op watervogels is er in de toekomst voor natuurliefhebbers veel meer te zien dan nu al het geval is. Vanuit de nieuw te plaatsen vogelkijkhut hebben bezoekers straks prachtig uitzicht op het moerasgebied.

Aanleg en beheer

De aanleg van het Groene Kruispunt is voor rekening van Gastvrije Randmeren en Leisurelands.De Provincie Gelderland heeft financieel bijgedragen aan de vogelkijkhut en de inrichting van het rietmoeras. Ook Rijkswaterstaat Midden-Nederland heeft haar steentje bijgedragen door het aanbrengen van vraatrasters om schade door vraat van ganzen te voorkomen, zodat het waterriet zich kan uit te breiden.

Grondeigenaar Leisurelands, de gemeenten Putten en Ermelo dragen straks zorg voor het beheer dat nodig is om de ontwikkeling van de natuur te begeleiden. Gemeente Ermelo zorgt bovendien voor de handhaving van de rust in het vogelgebied op het water. Het Groene Kruispunt is onlangs door de provincie Gelderland opgenomen in het ‘Gelders Natuur Netwerk’.

Het inrichtingsplan is tot stand gekomen in samenwerking met:

• gemeente Ermelo
• gemeente Putten
• Leisurelands (op onze site GvR)
• Bureau Waardenburg
• Vogelbeschermingswacht Noord-Veluwe
• Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, afdeling Noordwest Veluwe
• Stichting voor Natuur- en Milieubescherming Putten

Waarom is het Gelderse deel van het Groene Kruispunt nu pas aangelegd?

De realisatie van het Gelderse deel was door grondeigenaar Leisurelands afhankelijk gesteld van een vastgesteld bestemmingsplan Strand-Horst (Ermelo) waarin naast het Groene Kruispunt ook de ‘rode’ recreatieve ontwikkelingen op Strand Horst waren voorzien.

Het heeft tijd nodig gehad om tot een nieuw bestemmingsplan te komen met draagvlak van alle betrokken partijen maar eind 2021 haalde het bestemmingsplan Strand Horst - met daarin opgenomen het Groene Kruispunt - bij de Raad van State de eindstreep; het bestemmingsplan werd daarmee onherroepelijk.

Een belangrijk moment was de ondertekening van een overeenkomst op 30 juni 2021 door de gemeenten Ermelo en Putten, grondeigenaar Leisurelands, Gastvrije Randmeren en de samenwerkende natuurbeschermingsverenigingen dat de weg heeft vrijgemaakt voor de aanleg van het Groene Kruispunt

Met het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan Strand Horst kon de aanleg in 2022 starten. Omdat rekening moest worden gehouden met het broedseizoen van half maart tot september is de aanleg gestart op 7 oktober 2022 en eind 2023 afgerond.