Om verstoring van de overwinterende watervogels te beperken, is het smalle gedeelte van het Veluwemeer elk jaar tussen 15 oktober en 15 maart afgesloten voor een aantal vormen van recreatief gebruik zoals vissen, surfen, roeien en kanoën. De winterafsluiting geldt niet voor schaatsers.

Foerageergebied

In de zomer is het Veluwemeer een populair (water)recreatiegebied. In de winter is het een watervogelgebied van internationale betekenis. Omdat het smalle deel van het Veluwemeer tussen Polsmaten en Elburg vrijwel geheel begroeid is met kranswieren,  is het één van de grootste aaneengesloten foerageergebieden voor overwinterende watervogels zoals de Kleine Zwaan, de pijlstaart, meerkoet, tafeleend en krooneend.

Langs de oever van het smalle deel van het Veluwemeer ligt een aantal verblijfsrecreatieterreinen en stranden. In het najaar en het winterseizoen leidt het recreatief gebruik vanaf de stranden en campings herhaaldelijk tot verstoring van de foeragerende watervogels.

Schaatsen op het Veluwemeer

Ligt er in een strenge winter ijs op het Veluwemeer, dan zijn er geen foeragerende watervogels aanwezig en vindt geen verstoring plaats. De mogelijkheden voor schaatsen blijven gewoon bestaan.

Kleine Zwaan

Door het gebied in de winter af te sluiten voor recreatief gebruik, ontstaat een onverstoord foerageergebied en kan (zo nodig) handhavend worden opgetreden. Als ingangsdatum is 15 oktober gekozen omdat de Kleine Zwaan rond die datum vanuit de Arctische gebieden in de Veluwerandmeren arriveert. Rond diezelfde datum is het winterstreefpeil in de Veluwerandmeren ingesteld, waardoor het voedsel voor de Kleine Zwaan maximaal bereikbaar wordt.

Is er in die cruciale beginperiode voldoende voedsel en rust, dan verblijft de Kleine Zwaan wekenlang in de Veluwerandmeren; zijn de omstandigheden slecht dan trekt de Kleine Zwaan al na enkele dagen door naar andere overwinteringsgebieden.

Als einddatum is de datum aangehouden waarop ook het zomer-streefpeil weer ingesteld is. De overwinterende watervogels zijn dan weer grotendeels vertrokken naar de Arctische gebieden.

Natura 2000-gebied

Om de natuurwaarden van dit prachtige maar kwetsbare gebied te behouden zijn de Veluwerandmeren op 23 december 2009 door de minister van LNV (nu EZ) definitief aangewezen als Natura 2000-gebied.